Produkt krajowy brutto to nic innego jak miara wielkości gospodarki. Jego wzrost lub spadek jest przedstawiany najczęściej w ujęciu rocznym i świadczy o rozwoju lub recesji ekonomicznej danego kraju.
W ogólnym ujęciu PKB określa ile dóbr i usług udało się wytworzyć na terenie danego kraju w określonym czasie. Nie ma przy tym znaczenia pochodzenie kapitału ani kwestie własności – liczy się wyłącznie położenie geograficzne.
Jak oblicza się PKB?
Powszechnie stosuje się trzy metody wyliczania wskaźnika PKB: produkcyjną, dochodową i wydatkową.
Metoda produkcyjna – według niej PKB to wartość dodana wytworzona przez wszystkie podmioty w kraju. Oblicza się ją odejmując koszty produkcji od wartości wytworzonych towarów i usług.
Metoda dochodowa – wskazuje, że produkt krajowy brutto to suma dochodów wszystkich właścicieli produkcji w kraju. Oblicza się ją dodając do siebie dochody z pracy, dochody z kapitału, dochody państwa i amortyzację.
Metoda wydatkowa – wylicza PKB na podstawie sumy wydatków wszystkich nabywców dóbr finalnych według wzoru: konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe (bez transferów) + zmiana stanu posiadania.
Czym jest realny i nominalny produkt krajowy brutto?
Nominalny produkt krajowy brutto wyliczany jest na podstawie bieżącej wartości pieniądza. Zmiana cen bieżących ma wpływ na ten wskaźnik.
PKB realny obliczany jest w cenach stałych rynkowych, dlatego inflacja i deflacja nie mają na niego wpływu. Pokazuje zmiany produkcji w czasie i jest właściwym wskaźnikiem wzrostu gospodarczego.
Krytyka PKB
Produkt krajowy brutto dość dobrze określa wielkość gospodarki, ale nie nadaje się do wyznaczania zamożności społeczeństwa – nie uwzględnia bowiem liczby ludności. W tym celu używa się wskaźnika PKB per capita (czyli PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca), który też obciążony jest wieloma błędami. Do najczęściej wysuwanych argumentów przeciwko niemu należą m.in.: brak uwzględnienia szarej strefy i czarnego rynku przy jednoczesnym wyliczaniu wydatków na zbrojenia (które nie przekładają się nijak na dobrobyt społeczeństwa); brak uwzględnienia urlopów, działań charytatywnych i wolontariatu; pominięcie zanieczyszczenia środowiska (i skutków jego zwalczania) powstałego podczas produkcji dóbr i usług; wreszcie – nieuwzględnianie dystrybucji i jakości powstających dóbr.
PKB to jeden z najczęściej wymienianych w mediach wskaźników gospodarczych. Warto jednak pamiętać, że jego wartość zależy od przyjętej metody obliczeniowej a sama ranga nie jest absolutna.
Ten wpis nie posiada jeszcze żadnych komentarzy.