Jak napisać dobry biznesplan?

Otwierasz firmę? Masz pomysł, pieniądze, ludzi i rozpoznanie rynku? W zasadzie możesz startować, ale brakuje konkretów. Potrzebujesz zatem biznesplanu – czegoś, co w przejrzysty sposób określi kierunek działania. Zobacz do czego się przyda i jak go napisać.

W internecie bez wątpienia znajdziesz wiele porad jak stworzyć poprawny biznesplan. Większość z nich może być pomocnych, bo nie istnieje jeden gotowy szablon czy wzór. Opierają się jednak o podobne tematy, które pozwolą poukładać posiadaną przez Ciebie wiedzę i określą potencjał, jaki posiada zakładana firma.

Po co pisać biznesplan?

Najprostszą odpowiedzią będzie: dla siebie. To w czasie tworzenia biznesplanu określisz dokładne ramy działania Twojej firmy, jej cele na najbliższe miesiące i lata, sprecyzujesz oczekiwania i przeprowadzisz wstępna analizę ryzyka. Może się okazać, że już na tym etapie wyjdą pewne niejasności albo błędy – i dobrze, bo lepiej żeby pojawiły się na kartce papieru niż w prawdziwym życiu. Warto zatem rzetelnie przeprowadzić dla siebie taką symulację tym bardziej, że może przydać się również w innych celach.

Drugim, dość częstym, powodem do stworzenia biznesplanu są wymagania formalne związane z dotacjami i wsparciem finansowym. Starając się o fundusze europejskie albo składając wniosek o dofinansowanie z gminy – zawsze należy dołączyć szczegółowy biznesplan. Jeżeli więc już na początku plan na biznes będzie gotowy – szybciej załatwisz wszelkie późniejsze formalności.

Biznesplan krok po kroku

Każdy wzór na biznes plan zawiera podobne elementy. Ich kolejność, z wyjątkiem streszczenia znajdującego się obowiązkowo na początku dokumentu, jest w zasadzie dowolna. Ważne, żeby całość była czytelna – zarówno dla Ciebie jak i potencjalnych urzędników oceniających szanse Twojej firmy.

1. Streszczenie przedsięwzięcia

To wizytówka Twojej przyszłej firmy. Warto o nie szczególnie zadbać bo może się zdarzyć, że niektórzy bardziej leniwi decydenci zapoznają się tylko z tym akapitem biznesplanu. Dobre streszczenie powinno zawierać informacje o celach firmy, produktach i oferowanych usługach, posiadanych i przewidzianych środkach na inwestycję i wreszcie własnych zdolnościach do prowadzenia przedsięwzięcia. Aby ułatwić sobie zadanie napisz streszczenie jako ostatnie – gotowy biznesplan podsunie Ci wiele pomysłów i rozwiązań.

2. Charakterystyka przedsiębiorstwa

To czyste konkrety formalne dotyczące Twojej przyszłej firmy. Muszą się w nich znaleźć:

• nazwa i forma prawna firmy
• przedmiot i zakres działalności
• rodzaj działalności (np. usługowa, handel, produkcja)
• pełne dane teleadresowe
• informacje o właścicielach – wykształcenie, doświadczenie zawodowe i umiejętności

Dodatkowo należy dołączyć informacje na temat:

• misji i celów firmy
• zdobytych wyróżnień, nagród i certyfikatów
• posiadanych zasobów i dóbr trwałych

Charakterystyka nie powinna być przesadnie rozbudowana. Ma ona głównie na celu uszeregowanie wiadomości i nakreślenie ogólnych ram zakładanej firmy.

3. Opis oferowanych usług i produktów

Tutaj przechodzisz od ogółu do szczegółu. Opis produktów i oferowanych usług to najważniejszy element biznesplanu – bo to właśnie one będą przynosić Tobie zyski. Można go podzielić na dwie części – pierwszą, dotyczącą samych przedmiotów działalności oraz drugą, dotyczącą produktów/usług na rynku. Opis musi zawierać informacje na temat:

• rodzajów oferowanych towarów i usług
• szczegółów dotyczących nazw, funkcji i przeznaczenia oferowanych towarów i usług
• ich cech i zalet
• kosztów wytworzenia i ceny sprzedaży
• spodziewanych zysków

W części dotyczącej rynku muszą znaleźć się takie informacje, jak:

• opis produktów na tle konkurencji
• strategia sprzedaży i dystrybucji
• trwałość i serwis oferowanych produktów
• sposoby wytwarzania produktów, technologie i patenty
• przepisy i regulacje dotyczące oferowanych produktów i usług
• korzyści dla klienta

W tej części warto przedstawić przewagi oferowanych przez Ciebie produktów nad konkurencją. Co mają w sobie wyjątkowego? Dlaczego klienci wybiorą właśnie je? Jeżeli posiadasz dane źródłowe lub badania dotyczące podobnych usług lub produktów – to jest dobre miejsce aby je zaprezentować.

4. Kadra pracownicza i zarządzająca

Jeżeli Twoja firma będzie jednoosobową działalnością gospodarczą to ten akapit zajmie Ci ledwie chwilę. Jeżeli jednak projektujesz większe przedsięwzięcie, to musisz mu poświęcić znacznie więcej czasu. W tej części biznesplanu skup się na przedstawieniu informacji o:

• wykształceniu i doświadczeniu właścicieli firmy
• wymaganych kwalifikacjach kadry zarządzającej
• strukturze organizacyjnej i przepływie informacji w firmie
• szacowanej liczbie zatrudnionych osób
• formie zatrudnienia
• kosztach zatrudnienia, wynagrodzeniach, premiach
• systemie kontroli
• korzystaniu z usług firm zewnętrznych (księgowość, porady prawne itp.)

5. Rynek i konkurencja

To jedna z trudniejszych części biznesplanu – głównie dlatego, że do jej realizacji potrzebujesz więcej niż tylko własnych przypuszczeń i ogólnych danych. Jeżeli projektowana firma będzie miała zasięg raczej lokalny, warto samodzielnie przeprowadzić “research”, czyli badanie rynku. Przejdź się do konkurencji, zobacz co oferuje i na jakim poziomie. Za każdym razem zapisuj wrażenia dzieląc je na to, co Ci się spodobało i co uważasz za wadę. Wykorzystaj wiadomości z internetu a szczególnie – opinie na temat podobnych oferowanych usług i produktów pisane przez klientów podobnych firm.

Jeżeli masz w planach większą działalność to warto rozważyć zlecenie badania rynku. Zajmie to więcej czasu ale uzyskane dane pozwolą uniknąć wielu błędów.

6. Marketing i reklama

W jaki sposób zdobędziesz nowych klientów? Jak poinformujesz ich o swoich wyjątkowych produktach, położeniu czy promocjach? Kto jest Twoją grupą docelową, czyli ludźmi najbardziej zainteresowanymi oferowanymi przez Ciebie produktami? Na te i podobne pytania czas udzielić odpowiedzi właśnie tutaj. Ponadto przeprowadź analizę:

• budżetu przeznaczonego na działania marketingowe
• najbardziej preferowanej formy promocji
• wizerunku firmy, który zamierzasz wykreować

7. Plan i harmonogram realizacji

Nie ma nic gorszego niż brak planu przy zakładaniu firmy. Dlatego w tym akapicie szczegółowo rozpisz jakie cele zamierzasz realizować w konkretnych odstępach czasu. Warto stworzyć dokładny harmonogram działań na pierwszy rok pracy i bardziej ogólne na pięć lat do przodu. Da Ci to poczucie stabilności i możliwość łatwego śledzenia postępów. Pamiętaj, aby uwzględnić:

• jakie są cele firmy i czasy ich realizacji
• jakie są spodziewane zyski i koszty
• jaki jest kierunek rozwoju
• co może być przeszkodą i na co należy zwracać uwagę

8. Analiza finansowa

To najbardziej newralgiczny z punktów biznesplanu. Od niego zależy bowiem czy całe przedsięwzięcie będzie miało sens. Nikt nie chce przecież zakładać firmy przynoszącej same straty.

Analiza finansowa powinna składać się z trzech podstawowych elementów:

• bilansu
• rachunku zysków i strat
• rachunku przepływu środków pieniężnych

Dodatkowo warto uwzględnić takie elementy jak sezonowość branży, źródła finansowania czy konieczne inwestycje. Ważne, żeby, podobnie jak w przypadku analizy rynku, opierać się na wiarygodnych danych. Jeżeli posiadasz sprawdzone informacje księgowe, certyfikaty lub wyliczenia – warto załączyć je na poparcie przedstawianych danych

Pisanie biznesplanu nie jest ani szybkie, ani łatwe. Jednak jego rola przy zakładaniu nowej firmy jest trudna do przecenienia. Może się bowiem okazać w trakcie analizy, że świetny pomysł, który dojrzewał nam w głowie przez lata, będzie zupełną klapą finansową. I lepiej, żeby taką pozostał w wyliczeniach, niż w rzeczywistości.